Origineel gepubliceerd op LinkedIn op 21 oktober 2020. Link naar het origineel
Maandag 19 oktober 2020
Ik wilde vanochtend niet uit bed komen.
Nu is dat op zichzelf niets nieuws, vaak genoeg heb ik moeite om de warmte van mijn bed te verruilen voor de minder warme rest-van-mijn-huis. Maar vanochtend was er iets anders. Ik was bang. Toen ik mezelf tóch het bed had uitgewerkt en de (inmiddels traditionele) koude ochtenddouche had aangezet, stond ik daar bijna twee minuten voor te twijfelen. De afgelopen maanden ging het steeds makkelijker om daar ineens onder te stappen, de confrontatie met de kou rechtstreeks aan te gaan, maar nu was het als een reusachtige berg die voor me opdoemde. Ik voelde de leegte in mezelf, de willoosheid. Na twee minuten telde ik af van drie naar nul en stapte ik toch naar voren.
Ik ben dus bang. Bang voor mezelf, voor mijn eigen welzijn. Waar de eerste golf van de coronapandemie en de bijbehorende lockdown aankwam als een mokerslag en alle systemen in één klap ontregelde, voelt de tweede golf meer alsof je in water staat dat langzaam naar boven komt. Zonder fysieke aanrakingen, sociale contacten en gewoonweg de energie van andere mensen lijkt mijn eigen energie weg te stromen en het waterpeil rustig door te stijgen. Want ja, corona of niet, ik moet nog wel gewoon werken, mijn huis opruimen, verenigingsdingen doen, cabaret schrijven…
Maar ik ben ook bang voor iets wat groter is dan mijzelf. ‘De wereld’ is voor mij altijd een wat ver-van-mijn-bed-show geweest, maar ik ben nu wel bang voor Nederland. Nadat ik me met bloed (figuurlijk), zweet (dito) en tranen (geen commentaar) door de thuiswerkdag had geworsteld, keek ik tijdens het avondeten (#bordopschoot) naar Zondag met Lubach. Normaal gesproken vrolijk ik daar aardig van op, maar deze keer sneed Arjen een spannend onderwerp aan: de toenemende verspreiding en extremer wordende uitingen van complotdenkers. Mensen die het vertrouwen in ‘het systeem’, in het bijzonder de overheid en de reguliere media, hebben verloren. Die geloven dat de coronacrisis kunstmatig is en veroorzaakt door 5G en chemtrails, en dat alles georkestreerd wordt door de elite zodat ze in alle rust en vrede het bloed van pasgeboren kinderen kunnen blijven drinken. Over de inhoud van die theorieën denk ik het mijne, maar dat is niet waar ik bang voor ben.
Er worden onder andere pamfletten (gebruiken we dat woord nog? Oké, flyers) verspreid waarin opgeroepen wordt om niet als een mak schaap te zijn dat braaf achter de overheid en de media aanwandelt, maar om zelf op onderzoek uit te gaan. ‘Check de feiten’ is de kort maar krachtige leus. En ik moet toegeven: ik, mak schaap dat ik ben, check de feiten lang niet altijd, misschien wel bijna nooit. Want hoe zou ik dat moeten doen? Als ik op de site van de NOS, publieke omroep/vijand (doorhalen wat niet van toepassing is) nummer één, lees dat er 379 coronapatiënten op de IC liggen, dan is er best kans dat ze het verkeerd hebben. Misschien hebben ze verkeerde informatie doorgekregen van het RIVM, of ze hebben een typfout gemaakt, of ze worden gemanipuleerd door de overheid. Maar ‘check de feiten’ betekent dat ik hoogstpersoonlijk alle IC’s langs zou moeten om zelf te gaan tellen! Los van of ik welkom ben of niet (ik neem wel een bloemetje mee), zou tegen de tijd dat ik ze allemaal gehad heb, het aantal al niet meer kloppen. Onbegonnen werk dus! ‘Check de feiten’ is meer dan een dagtaak… konden we maar een groep mensen aanstellen die dat naar eer en geweten zou doen namens de rest van bevolking, die van de feiten verslag zouden geven (en hadden we maar een naam voor dat soort mensen).
Je kunt niet alles zelf checken. Je moet op een bepaald moment iets of iemand vertrouwen, en dat als basis nemen, als uitgangspunt voor je eigen overwegingen en keuzes. En ik moet heel eerlijk toegeven dat ik het handelen van de overheid ook niet altijd vertrouw, als in dat ik niet aanneem dat ze automatisch alles goed doen. Er zijn veel blunders gemaakt het afgelopen half jaar (daarvoor ook wel hoor) en er gaan er nog meer komen. Het blijft immers mensenwerk. Onze koning verwoordde het mooi: “betrokken, maar niet onfeilbaar”. Maar ik blijf vertrouwen op de intentie van het systeem. Ik vertrouw erop dat de mensen die wij gekozen hebben om het land te leiden, allemaal het beste voor Nederland willen. Ik vertrouw erop dat een vrije pers ervoor zorgt dat uiteindelijk de waarheid aan het licht komt. Maar dat kan alleen met het vertrouwen. Van alle mensen. En op dat vertrouwen, vertrouw ik helaas steeds minder.
P.S. Mocht Rutger Bregman dit lezen: dit zou natuurlijk een hele mooie aanzet zijn tot reclame voor je boek ‘De meeste mensen deugen’. Als compensatie dacht ik zelf aan een paar liter babybloed, maar daar kunnen we natuurlijk over onderhandelen.